Formy pomocy

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości oferując pomoc w formie świadczeń.

Zadania w zakresie pomocy społecznej, rodzaje świadczeń, zasady i tryb ich udzielania oraz organizację pomocy społecznej określa ustawa z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej oraz akty wykonawcze do ww. ustawy.

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje zgodnie z ustawą o pomocy społecznej:

• osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

• cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz.U. Nr 128, poz. 1175, z późn. zm.), zgody na pobyt tolerowany lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy;

• mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz.U. Nr 144, poz. 1043), posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

• Prawo do pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom o dochodach nie przekraczających miesięcznie:

776 zł – w przypadku osoby samotnie prowadzącej gospodarstwo domowe,

600 zł – w przypadku osoby w rodzinie.

Powyższe kryteria dochodowe obowiązują od 1 stycznia 2022r.

Ponadto w ramach programu wieloletniego „Posiłek w szkole i w domu” gmina udziela wsparcia osobom spełniającym warunki otrzymania pomocy wskazane w ustawie z dnia 12 marca 2004 o pomocy społecznej oraz spełniające kryterium dochodowe w wysokości 150% tj. nie przekraczając miesięcznie:

1164 zł – w przypadku osoby samotnie prowadzącej gospodarstwo domowe,

900 zł – w przypadku osoby w rodzinie.

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:

• ubóstwa,

• sieroctwa,

• bezdomności,

• bezrobocia,

• niepełnosprawności,

• długotrwałej lub ciężkiej choroby,

• przemocy w rodzinie,

• potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,

• bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,

• braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze,

• trudności w integracji osób, które otrzymały status uchodźcy,

• trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,

• alkoholizmu lub narkomanii,

• zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,

• klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Inne zasady obowiązujące przy przyznawaniu pomocy społecznej:

• Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Brak tej współpracy skutkuje znacznym ograniczeniem, lub odmową udzielenia pomocy. Współpraca ta polega na ustalaniu wspólnych celów i zadań do realizacji przez obie strony tak, aby efektem pomocy było rozwiązanie wiodącego problemu osoby lub rodziny korzystającej z pomocy.

• Prawo do świadczeń z pomocy społecznej uwarunkowane jest wykazaniem się własną aktywnością w zakresie zaspokajania swych potrzeb życiowych. Pomoc społeczna nie może stanowić stałego źródła utrzymania, zwłaszcza dla osób, które mają wszelkie warunki do tego, aby podjąć pracę.

• Osobie odbywającej karę pozbawienia wolności nie przysługuje prawo do świadczeń z pomocy społecznej.

• Osobie tymczasowo aresztowanej zawiesza się prawo do świadczeń z pomocy społecznej, a za okres tymczasowego aresztowania nie udziela się świadczeń.

• Pracownicy ośrodka w nielicznych przypadkach przeprowadzają wywiad w celu przyznania świadczeń opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków publicznych. Pomoc ta kierowana jest do osób, które nie mają możliwości uzyskania ubezpieczenia z innego tytułu (np. nie mogą zarejestrować się w Urzędzie Pracy, czy nie mogą być zgłoszone do ubezpieczenia przez członka rodziny).

Formy pomocy:

• Zasiłek stały

• Zasiłek okresowy

• Zasiłki celowe i celowe specjalne

• Praca socjalna

• Interwencja kryzysowa

• Pomoc w postaci schronienia, posiłku, odzieży

• Sprawienie pogrzebu

Zasady przyznawania świadczenia z pomocy społecznej składają się z następujących etapów:

Zgłoszenie wniosku o udzielenie pomocy, będące wszczęciem postępowania zmierzającego do przyznania pomocy

• osobiste, pisemne lub telefoniczne zgłoszenie osoby ubiegającej się o pomoc do pracownika socjalnego,
• zgłoszenie może nastąpić z urzędu lub może go dokonać przedstawiciel ustawowy lub inna osoba za zgodą ubiegającego się o pomoc.

Sporządzanie wywiadu środowiskowego

• Wywiad środowiskowy, będący podstawą do wydania decyzji administracyjnej, a więc także i do przyznania pomocy, przeprowadza się w ciągu 14 dni od daty wszczęcia postępowania, a w sprawach pilnych w terminie 2 dni.
• Wywiad środowiskowy przeprowadzany jest w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o pomoc, a w sprawach nie cierpiących zwłoki, w miejscu pobytu osoby ubiegającej się.
• Przed przystąpieniem do przeprowadzenia wywiadu pracownik socjalny uprzedza osobę lub rodzinę, z którą przeprowadza wywiad, o odpowiedzialności karnej za udzielenie nieprawdziwych informacji.
• Celem wywiadu środowiskowego jest ustalenie sytuacji bytowej, osobistej, rodzinnej, dochodowej, majątkowej, zdrowotnej i mieszkaniowej osoby (rodziny) ubiegającej się o pomoc. Rodzinę w świetle przepisów o pomocy społecznej stanowią osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.
• Strona występująca o pomoc powinna zgromadzić dokumenty stanowiące podstawę ustalenia jej danych personalnych, stanu zdrowia, sytuacji rodzinnej i materialnej, co wiąże się z koniecznością dostarczenia przez stronę szeregu różnorodnych zaświadczeń, oświadczeń itp. Szczegółowych informacji w każdym indywidualnym przypadku udziela właściwy pracownik socjalny w trakcie zgłaszania się o pomoc lub w trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego. W przypadku niemożności dostarczenia danego dokumentu przez klienta, pracownik socjalny ma prawo i obowiązek dołożyć starań do jego zdobycia (np. z uwagi na zły stan zdrowia klienta).

Ustalenie planu pomocy

• Na podstawie przeprowadzonego wywiadu środowiskowego pracownik socjalny dokonuje analizy i oceny sytuacji danej osoby lub rodziny i formułuje wnioski z niej wynikające, stanowiące podstawę planowania pomocy.
• Plan pomocy powinien być ustalany w trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego, w porozumieniu z klientem,
• Osoby i rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej są zobowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu swej trudnej sytuacji życiowej.
• Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy, mogą zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i możliwościom pomocy społecznej.
• Świadczenia pieniężne z pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. W przypadku, gdy uprawnienie do świadczenia nie obejmuje pełnego miesiąca, świadczenie przyznaje się za niepełny miesiąc, a kwotę świadczenia ustala się, dzieląc pełne kwoty przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnoży przez liczbę dni objętych świadczeniem.

Sporządzenie decyzji i wydanie jej osobie ubiegającej się o pomoc społeczną

• Świadczenia z pomocy społecznej przyznawane są w formie decyzji. Wszystkie decyzje o przyznaniu pomocy, a zwłaszcza o odmowie przyznania pomocy wydawane są w formie pisemnej. Wyjątek stanowią świadczenia w postaci pracy socjalnej, poradnictwa, interwencji kryzysowej itp. - tu pomoc udzielana jest bez konieczności wydawania decyzji.
• Do 30 dni od daty zgłoszenia, a więc wszczęcia postępowania - postępowanie w sprawie świadczeń z pomocy społecznej kończy się wydaniem decyzji administracyjnej.
• W przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej (bądź w przypadku braku kompletu dokumentów niezbędnych do zajęcia stanowiska) można wydać decyzję lub przedłużyć postępowanie o kolejne 30 dni.
• Po upływie terminu wniesienia przez stronę odwołania (a więc po upływie 14 dni od daty doręczenia stronie decyzji) decyzja staje się: prawomocna, ostateczna i wykonalna.
• Decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności np. gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego, bądź też ze względu na wyjątkowo ważny interes strony.

Odwołania

• Od decyzji wydanej przez MOPS w Imielinie służy stronie odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Katowicach ul. Jagiellońska 25, za pośrednictwem tutejszego Ośrodka. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji przez osobę ubiegającą się o pomoc (stronę). Odwołanie może złożyć inna osoba za zgodą osoby strony.
• Przed upływem terminu wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu (a więc m.in. nie następuje wypłata przyznanego świadczenia pieniężnego). Wyjątkiem są decyzje, którym nadano rygor natychmiastowej wykonalności. W tym przypadku realizacja świadczenia przyznanego decyzją, następuje w terminie określonym w decyzji.
• Wniesienie odwołania wstrzymuje wykonanie decyzji (nie dotyczy decyzji z nadanym rygorem natychmiastowej wykonalności).
• Jeżeli MOPS w Imielinie uzna, że odwołanie wniesione przez stronę, w całości zasługuje na uwzględnienie, może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję. Jeśli tak się nie stanie w terminie 7 dni od dnia otrzymania odwołania, MOPS w Imielinie przesyła odwołanie wraz z aktami sprawy do SKO w Katowicach.
• Organ odwoławczy (tj: SKO w Katowicach) wydaje decyzję, w której: utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję, uchyla ją w całości lub w części, umarza albo uchyla zaskarżoną decyzję w całości i przekazuje ją do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji (tj: MOPS w Imielinie).